Hmangaihna Leh Hriatrengna
Zirtâwp tlai a ni a, ka thawhna hmuna mi tam zawk chu an haw liam deuh vek tawh a. Kei pawh haw tumin kawtkaiah ka lirthei ka ti-nung vut vut tawh a; mahse kan thawhpui pakhat haw tum ve tawh tho nena kan inbe laklawh chu kan titi tui leh ta phian mai a. Chu kan titinaa a thupui rawn ṭheh chuan ka thin hnûn a dek ta zãr mai!
A thusawi chu hetiang deuh hi a ni, "College-a kan zirpuite emaw kan ṭhian ṭha tak kan kawm reng tawh tura kan ngaihte an hlat tawh zia hi. Keini pawh tunah thawk dunin inkawm mah ila, nakinah chuan kal hran hun a awm ang a, inhmelhriat ngai lo ang maiin kan awm hun a awm leh dawn a nia..." tiin nui vur vur chungin a sawi a.
Chu thu a sawi lai tak mai chuan kâwlphe tluka chakin ka rilru mitthlâah college ka kal ve chhung zawnga ka kawm ve te ber, kumkhaw ṭhian tur anga ka chhar tâk te kha an lo lang nghal a. Chung mite chu zirna in lianah chhûnni ka chhiar liampuiin ni tla vanvuaiin kan inzui ṭhin kha a ni a. Weekend aia week-days min thlakhleh tirtu, chawhlui ka kilpui ṭhinte aia ka pawh leh ka ngainat; college bus chhûnga tlar hnung ber ka luah lumpui, a hmei-a-pa thliar hlek lova titi phawhraw tak tak ka sawipui ṭhin te kha an ni a. Anni kha tawng ta lo ila, 'ka college life' chu a ho zual ngawt ta ve ang.
Chu mai a la ni 'nem, chu second tawi têah tho chuan tûk chhuaka Master ka zirpui 'ka lâwmpate' kha an lo lang ve nghal lo thei lo. A pa rual ngang kha kan ni a, Master zir lai ni âwma mawi lova mi mita kan lan mawl châng kha a tam ngawtin ka ring a ni. Mahse kan rilru kha a ril ru riau asin! Kan chapo der thiam em em a, mahse kan fel der thiam miah lo thung!
Zirna ina ka tawn heng mi chi hrang hrangte tluka thinlung taka ka pawh hi, Pathian zara ka dam zel te a nih ngai chuan ka nei tam tawh lo viauin ka'n ring ringawt ṭhin a, ka ring sual pawhin ka ring lem lo.
A ni tak asin, kha'ng ka ṭhian ṭha em em te kha 'ka ṭhiante' nih bâng dawn lo mah se, tunah chuan ṭhian ang pawhin a awm theih ta meuh lo va; a bik takin college-a ka ṭhian chhar te nen ngat phei hi chuan kum khatah vawi hnih-khat kan inhmuhkhawm theih chuan kan vannei hle a ni tawh.
Inbiak zui zel leh a khât tâwka inhmuhkhawm zui zel intiam chungin kan inṭhen ta kha a ni a, mahse kawng hrang zawha mahni 'nun' ṭheuh siam tura ke kan han pên ve tâkah chuan, nun a danglam chakin, kan inngaihna leh inthlâkhlehnate chuan kâwlkilah min relh bosan a. Nitin khawsak lungkham buaina chuan kan lunglênna thinlung a hmet mitin, khawvel ruala ke pe ve zel kan duhna hian kan thutiam hlen thei lovin min siam zo va, kan ṭhian hovin 'tiamthu sût hmang' kan lo ni ta.
Kan awmna hmun ṭheuhah ṭhian thar leh hmelhriat thar a neih loh theih lova; nun thar leh nun danglam kan nei ta vek a, vanneih thlâk taka inhmuhkhawm theih hun a lo inher chhuah pawhin, tlai class bâna kan titi a rual ang khan kan titi duh zâwng a rual thei ta lo.
Keimahni ṭheuh hi keimahni kha ni mah ila, hmâna mite erawh kha chu kan ni tawh lo; 'ṭhian ṭha' tia insawi siin kan 'nun' kan inhriatsak tawh hek lo. Tu'nge ka nih tâk an hriat tawh loh ang bawkin, ka ṭhian, ka ngainat leh hriat chian ṭhin tak te kha tute nge an nih tâk chiah ka hre ta lo.
Hun harsa leh khirh takah tumah kan inthlahthlam hau chuangin ring mah suh ila, kan nitin nunah hi chuan kan intheihngilh vang vang a, inhmangaih leh inngaina rengin kan awm nia kan inhriat rualin, inthlakhlehna leh inpawhna a pan tial tial thung si.
Hun leh hun inkârah, nitin buaina leh khawsak lungkhamna atâ thâwk kan han lâk zeuh lai hian, kan vela thil awm te, kawng sira eitur an lo zawrh mai mai te, ni tla tur te leh van râng chhûm te, thil rimtui tak te leh kan lo zawh fo tawh kawng leh hmun ṭhenkhatah te hian hriat rengnain min lo hmuak ṭhin a, chung hunah chauh chuan kan inhre chhuak tawhin, hun kan inpe phal ve hram a ni.
Kan zavai mai hian hmâna mi ang emaw, kan inhmuh hnuhnung ber ang zelin emaw kan inhre reng ṭhin a, tûk chhuaka kan inhmuh tawh loh chinah leh turni kan vui za tawh loh chinah hi chuan nun kan inhriatsak tawh lo va, kan inhmangaihna pawh hi, tun huna kan nihna anga inhmangaih ni lovin, kan inhriat reng dan anga la inhmangaih kan lo ni zawk.
Mihringte hian kan hriat rengna leh nia kan hriat leh pawm thil, kan rilru hi a ni kan lo hmangaih ṭhin hi ni!
Tun huna ka ṭhiante ka hmangaih leh ka ngainat chhan an nihna hi hmâna mi kha a ni a, tuna ka hriat tâk loh an nun hman mek hi ni lovin. A ni taka, a châng chuan 'hmâna mi' kan hmangaihna hian tun huna mite hi min tina fo rèng asin!
Engtik hunah emaw chuan chung ka ṭhiante nen chuan intawh leh hun a la awm leh ngei ang a, kan chanchin te inhrilh tawhin kan nui tlângin kan la ṭap ho leh mahna.
Amaherawhchu, chung hunah chuan hmâna keimahni ang khân inkawm khawm leh tum viau mah ila, hringnunin min hrual dan a dang ṭheuh tawh ang a, kan tawn leh hmuh chin a inan tawh loh êm avangin hlim taka awmkhawm chung siin engtin emaw hian kan hrang tlat tawh si ang. Hmâna keimahni kha emaw kan la intih lai mêkin, nun hlui duhawm leh lungchhiatthlak te'na a ṭhuizawmte chauh kan lo ni tawh ang.
Mihringte hian hun leh khuarel danglam chak dan chhûtin chhinchhiahna hunbi siam ṭhin mah ila, he khawvelah hian keimahni tluka danglam chak hi a lo awm lo va; hun leh khuarel thilte danglam ta viau anga kan ngaih chhan pawh hi, a chhûttu mihringte kan danglam chak vang zawk a lo ni.
He kan nun danglam chak tak avang hian kei chuan, ka ṭhian ṭha takte kha la thlahlelin ka ngainatna bo chuang lo mah se, tun hunah tu'nge an nih ka hriat tawh loh miau chuan ka thinlung zawng zawngin ka hmangaih thei dawn em ni? Inhriat chian tawnna leh inpawhna thûk leh nung reng hian hmangaihna tak tak chu a siam a ni chauh si a.
Amaherawhchu, hetiang hi lo ni dawn ta mah se, Indian writer ngal fima dam Ruskin Bond-a thukhawchâng kha ka mi hmangaihte laka ka thukhawchâng a ni ve fovang:
"I may have stopped loving you, friends; but i will never stop loving the days i loved you"
Comments
Post a Comment